O PORCO DE BOLNOVO

Arrombado no asento do conductor esperaba resignado o regreso dos da casa. Cando xa a luz das luminarias da rúa substituía á do sol, oio o coñecido clic da apertura das portas, érgome e vexo como Elba e Daniel se acercan cara o coche falando e sorrindo, como eu quixera que fixeran a cotío. Unha vez sentados e despois dos saúdos de rigor, Daniel mira cara min e pregúntame con cara de coña se algunha vez vira un porco levando a un can pola correa. Eu a verdade pensei que perdera o senso, ou que tomara algunha cervexa de máis - aínda que a verdade non mo parecía- ou que o barbeiro ademais de cortarlle o pelo lle eivara o coñecemento, pero os seus ollos non mentían e sabendo como é decateime de que de coña si, pero en serio tamén.
Xa saíndo de Bolnovo,de volta cara a cidade, Daniel comentáballe a Elba que o porco o que se referira tróuxeralle a memoria a aqueloutro que fixera famoso o escritor ourensán Vicente Risco, un tal D. Celidonio, un comerciante que ascendera de porco a marrán e ata chegara a ser alcalde do seu pobo. Recordounos tamén que a todo porco lle chega o seu San Martiño e ó de Bolnovo había xa uns cantos meses -alá por maio- que lle chegara o seu particular, producido por un empacho de ignorancia e vaidade.
Vós entendedes algo? Eu quixera, pero a verdade é que me custa traballo. O que si me queda claro é que este D. Celidonio bolnovense moi do gusto dos da casa non é. A ver se o vexo un día por alí, máis que nada para cambiar de beirarrúa. Non vai ser que se me pegue a súa presunción.

AS DÚAS MARÍAS

Gústame moito ir de paseo. A diario saio cos da casa polos arredores do domicilio xa que hai unha ampla zona verde e así estiro os meus músculiños -xa non recordo se volo teño contado-pero cando Daniel ou Elba dispoñen de máis tempo, non hai présas e a chuvia o permite baixamos ata o centro da cidade a ruar. Así que onte pola tarde como se cumprían as condicións anteriores alá nos fomos os tres, paraugas en man que non en pata, a disfrutar dunha temperada tarde pre outonal. Xa de volta para a casa reparamos nunha pancarta que anunciaba festas e como aínda era cedo decidimos ir mirar o que había. A rúa onde se celebraban pertence a un barrio pequeno e vello, que xa pasou por tempos peores, deses nos que os veciños se coñecen todos e procuran manter as tradicións de casa en casa e de xeración en xeración. É un barrio con moito espírito, con personalidade propia, e que gusta de promover actividades distintas as habituais dos días festeiros doutros barrios e vilas. As festas estaban organizadas pola asociación de veciños as marías, nome que figuraba nos programas de man das festas colocados a disposición dos asistentes nun pequeno posto onde a asociación vendía camisetas e panos coa efixie impresa de dúas mulleres para recadar cartos.
Elba e Daniel coñeceron as Marías, ás dúas Marías como lle chamaba a xente, hai xa uns cantos anos. Recordábanas paseando polas rúas da cidade, con aquelas vestimentas estrafalarias que tanto chamaban a atención naqueles anos de recato e submisión forzosa, todas maquilladas, dirixíndose ós mozos con descaro, piropeándoos condo se sabían o centro de atención das ateigadas rúas. Os da casa daquela eran moi novos e descoñeceron a realidade da vida destas mulleres ata anos despois, cando xa palabras como anarquistas, así de sinxelas hoxe en día, deixaron de ser motivo de persecución e castigo para quen as pronunciaba en voz alta.
Dicía Daniel que aquela apariencia das Marías quizais non fora máis que unha coiraza creada por elas para protexerse dun mundo que as castigara de tal maneira, ata tal límite de resistencia que chegaron a rozar a loucura. Posiblemente adoptaron ese disfraz buscando aparentar tolemia antes que pedir perdón por defender a súa dignidade, a súa integridade, a súa liberdade; para protexerse daqueles que as humillaron e maltrataron por venganzas, por prepotencia, por rancor, por ignorancia.
Canto me gustaría coñecer as Marías, quen me dera pasear con elas polas rúas e defendelas chegado o caso. Agora que xa sei anacos da súa vida, cando os da casa tomen a súa cervexiña no bar O Parlamento, hei de mirar con respecto as fotografías que delas penduran na parede, e aínda que eu non beba e non poida brindar con Elba e Daniel a saude das dúas valentes, heilles de chiscar un ollo como elas llo facían ós mozos, foran guapos on non, que eso era o que menos lles importaba.